Akıllı Sanat Köyü: Küçükköy

Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı ufak, nezih, tarih kokan bu köy, Türkiye’nin ilk teknoloji ve sanat köyü olma özelliğine sahip. Her ne kadar "Küçükköy" adıyla bilinse de uzun yıllardır "Yeniçarohori" köyü olarak tarihte yer edinmiş.

Yeniçarohori’nin geçmişi 1462’ye uzanıyor. Midilli Adası’nın fethinden sonra yeniçerilerin yerleştirildiği köyün ismi de buradan geliyor. Anlamı yeniçerilerin köyü olan Yeniçarohori, daha sonra göç almaya başlayıp dönüşüyor. 1913’de ağırlıklı olarak Rumların yaşadığı bir yerleşim yeriyken, Mübadele Anlaşmasıyla Rumların köyü boşaltması, Serez ve Midilli’den gelen göçmenlerin buraya yerleştirilmesi gerçekleşiyor. İkinci göç ise 1920’lerde Balkanların çeşitli yerlerinden gelen Boşnakların yerleştirilmesi ile oluyor. 1920’lerden bugüne Boşnaklar köyün yerlileri olarak biliniyor ve hala Küçükköy’de yaşamaya ve kültürlerini sürdürmeye devam ediyorlar.

Dönüşüm tarihi dokuyu koruma ile başladı

Teknoloji ve Sanat köyüne dönüşüm hikayesi ise 2015 yılında bir grup sanatçı tarafından başlatılıyor. Sanatçılar burada ilk olarak restorasyon işlemlerine başlıyor. Rum mimarisinin hakim olduğu 400’e yakın taş evin yanında kiliseler ve manastırlar da korunarak bu yapılar müze, galeri ve uygulama alanı haline getiriliyor.

Bu mekanlardan ilki olan Kıraarthane, tarihi bir kıraathaneyi dijital sanat merkezine çevirerek sosyal bir yaşam alanı ve dijital proje üretim merkezi olarak kullanılıyor. Köyün tarihini anlatan müzelerin yanı sıra Kabbak Evi, Kuca Atölye & Dükkan, Neferi Kurşun Asker Atölyesi gibi el işi işletmeler de mevcut. Yine çocuklar ve kadınlar için bilim ve teknoloji eğitimlerinin verildiği Sabancı Üniversitesi Yaratıcı Teknolojiler Atölyesi gibi yazılım ile ilgili gerçekleştirilen çalışmalar var. Mekan olarak sadece kapalı alanlar değil Kadınlar Sokağında, tezgahlarda el emeği işlerini, yaptıkları yöresel yemekleri tanıtan buradan gelir elde eden çokça köylü kadın da var.

Neden Akıllı Köy?

Sürdürülebilir tarıma katkıda bulunmak, bu konuda teknolojik yatırımlar yapmak, kadınların istihdama katılmasını sağlamak, yeni nesil bir köy modeli kurmak gibi amaçlarla yola çıkılmış. Bu amaç doğrultusunda da teknoloji ve sanattan yararlanarak akıllı köy ismini almış.

Küçükköy bütün teknoloji ve sanatseverleri hem üretmeye hem de değişime tanık olmaya davet ediyor.

Haber: Meryem Ulus