Avrupa'nın Yeni Çöp Merkezi: Türkiye

Türkiye, 2020 yılında Avrupa’dan en çok plastik atık alan ülke oldu. Geçen seneye göre plastik atık ithalatında yüzde 13 artış gerçekleşti ve her gün 241 kamyon dolusu plastik atık Türkiye’ye geliyor. Son 16 yılda ise Avrupa’dan Türkiye’ye gelen plastik atıklar 196 kat arttı.

İngiltere'deki plastik atıkların yüzde 40'ı Türkiye'de

Türkiye bir yandan plastik atıklarıyla mücadele ederken bir yanda da ithal çöplerle mücadele etmeye çalışıyor. İngiltere’deki plastik atıkların yaklaşık yüzde 40’ının Türkiye’ye ihraç edildiği TÜİK tarafından onaylandı.

Plastikler doğada uzun süre çözülmeden kalabildiği için plastik çöpler dünya çapında doğaya zarar veriyor. Bazı hayvanların midelerinde birikerek veya bedenlerinde dolaşarak ölümlerine yol açabiliyor. Ayrıca mikroplastik denen küçük parçacıklara ayrılarak suya, hayvanlara ve bu iki kaynaktan da insan bedenine geçiyor. Mikroplastiklerin insan sağlığına nasıl etkileri olabileceği ise henüz bilinmiyor.

Bu durumun önüne geçmek için tek kullanımlık plastik ürünler yerine geri dönüşümlü plastik ürünlerin kullanımı arttırıldı. Bu ürünler çöpe atılmak yerine geri dönüşüm kutularına atılıyor. Ancak bazı gelişmiş ülkelerde bile geri dönüşüm için yeterli tesis bulunmuyor.

Eurostat verilerine göre Avrupa Birliği’nde plastik paketlerin yüzde 78,5’i ayrıştırıp toplanıyor fakat bunların yalnızca yüzde 41,5’i AB sınırları içinde geri dönüştürülüyor.

Bu ülkeler plastik atıklarını geri dönüştürülmek üzere diğer ülkelere gönderiyor ve bunun için para ödüyor. Bunu genellikle yoksul ülkeler tercih ediyor. Atıkların her zaman dönüştürülmediği, denetimin az olduğu bu ülkelerde bazen yakıldığı bazen de çöplere atıldığı belirtiliyor. Dünyanın en büyük plastik atık ithalatçılarından Çin’in 2017’de çöp ithalatını yasaklaması, bu alanda yeni ülkelerin öne çıkmasına yol açtı.

Bu ülkelerden biri de Türkiye

Greenpeace ekibinin Kasım 2020’de Adana’da çektiği görüntüler, ithal edilen plastiklerin bir kısmının doğaya atıldığını ya da yakıldığını gözler önüne sermişti. Nisan 2021’de yeniden Adana’ya yapılan saha gezisinde durumun değişmediği ortaya çıktı. Çekilen görüntüler Avrupa’dan gelen plastik çöplerin doğaya atıldığını ya da yakıldığını bir kez daha ortaya çıkardı.

Greenpeace Akdeniz ‘’Türkiye Plastik Çöplüğü Olmasın’’ diyerek başlattığı projede plastiklerin çevreye, deniz canlılarına ve en nihayetinde insan sağlığına yönelik tehlikelerine karşı plastik atık ithalatının acilen yasaklanmasını talep ediyor.

Haber: Yasemen Toğrul