Üniversite mezunu işsiz sayısı giderek artıyor: “Üniversite okumasınlar”

Türkiye’de her geçen gün üniversiteler geleceğe işsiz mezunlar hazırlıyor. 2021 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) istatistiklerine bakıldığında veriler sokaktaki işsizlikle uyuşmuyor. Üniversite mezunları da bu işsizlikle mücadele ederken maalesef geleceğe umutlu bakamıyor. Üniversiteden yeni mezun olmuş ve 2 yıldır kendi alanında iş bulamayan Sinem de bu gençlerden biri.

Kendini tanıtır mısın?

Adım Sinem, Biyomedikal mezunuyum. Denizli’de Pamukkale Üniversitesinde okudum. 2017’de girdim, 2019’ da mezun oldum.

Okurken bölümünle ilgili mesleğini yapmak istiyor muydun yoksa farklı alanlarda çalışmak var mıydı aklında, nasıl ilerledi?

Aslında bölümümle ilgili çalışmak istiyordum ama Türkiye şartlarında mesleğini yapmak zor, iş bulmak zor. Kendi bölümümle ilgili birçok yere başvurdum ama iş bulamadım. Mecburiyetten özel sektörde bir yerlere girmek zorunda kaldım. Mesela Migros, Kahve Dünyası, DeFacto gibi yerlerde dönemsel olarak çalıştım.

Kendi mesleğine dair çalışma fırsatın oldu mu?

Bir kere öyle bir fırsatım oldu. Ama ben kabul etmedim. Çünkü şartları çok kötüydü. Eğer üç yıl içerisinde işten çıkarsam 58 milyar tazminat ödemek zorundasınız dendi. Ek mesai yaptırıp ücretini vermeyeceklerini de yazmışlardı sözleşmeye. Ek olarak çok fazla çalışanı olmasına rağmen, çalışanın kendi bölümü haricinde başka işleri de yani angarya işleri de yaptıracaklarını söylüyorlardı.

İki senedir hep iş arayıp duruyorum, hep özel sektörde çalışıyorum. Migros’ta kasiyerlik yaptım, reyon görevlisi oldum. Benim gibi birçok arkadaşım aynı durumda. Bir Migros çalışanı Almanca Öğretmenliği mezunuydu. İki yıldır dönemsel olarak giriyor, çalışıyor. Aynı şekilde benim okuduğum bölümden okul birinciliğiyle bölümünü bitiren bir arkadaşım var. Şuan aylardır A101’de çalışıyor. Kendi bölümünü okuyup kendi işini yapamayan çok mezun var maalesef. Ya markete ya mağazacılık sektörüne atılıyorlar ama hiçbiri memnun değiller aslında. Ben de şu anda mağazacılık sektöründeyim. Mudo’da çalışıyorum şuan. Yetmiyor çünkü asgari ücretin altında çalışıyorum. 2 bin 500maaş alıyorum, içerisinden vergi kesiliyor, bireysel emeklilikten de kesinti oluyor. Bu geçinmeye yetmiyor tabi. Bir de üstüne mağazacılık sektöründe satış baskısı var. Her ay bize bir satış hedefi belirleniyor, o hedefi dolduramadığımız zamanda üzerine müdürlerimizden ayrı bir baskı alıyoruz. Çalışma saatleri de sorunlu. On saat çalışıyoruz ve mesai yaptığımızda paramızı yine alamıyoruz. Ama sektöre girerken sekiz saat çalışma koşuluyla giriyoruz. Bir saat mola veriyoruz, yetmiyor. Bu da zor. Ben aslında kendi mesleğimi yapıp kendimi geliştirmeyi gerçekten istiyorum ama kesinlikle iş bulamadığım için özel sektörde çalışmaya devam ediyorum.

Kendi alanında iş kurmayı düşündün mü? Yeni mezunlar için iş kurmak nasıl bir yol olabilir anlatabilir misin?

Evet, düşündüm. Ama belirli bir miktarda birikimin olması gerekiyor, tabii çalışmadan bunu da yapamıyorsun.

Geçmişe baktığında bölümünü okumak, okuldan mezun olmak bunların bir getirisi oldu mu?

Bunları yaşayacağımı bilseydim okumazdım. Bazen keşke okumasaydım da diyorum. Çünkü özel sektörde çalıştığım arkadaşlarıma bakıyorum. Bazıları hiç okumamış ama aynı sektörde çalışıp aynı maaşı alıyoruz. Boşu boşuna üniversite okumuşum gibi hissediyorum. Tabi üniversitenin bana katkıları olmuştur, bir şeyler öğretmiştir ama iş bulma konusunda aynıyız, eşitiz yani. Hatta üniversite okumayıp daha iyi paralar kazanan birçok insan varken üniversite okuyan yeni mezunlara baktığında daha düşük maaşlarda çalışıyorlar. Okuduğun bölümden tecrüben olmadığı için işe de almıyorlar. E biz bir yerlerde çalışmayarak nasıl tecrübe edinebiliriz ki? Türkiye’nin en büyük sıkıntısı da bu. Yurtdışında bu böyle değil. Üniversiten bitiyor ve kendi bölümünle ilgili işe girebiliyorsun ve tecrübe edinebiliyorsun.

Türkiye’de şuan üniversite okuyan, mezun olacak ve belki de aynı yollardan geçecek birçok insan var. Bu insanlara geriye dönük tavsiye etmek istediğin, söyleme istediğin bir şey var mı?

Üniversite okumasınlar. Çünkü üniversite bittikten sonra yine özel sektörde asgari ücretle bir işe girecekler. Okudukları bölümle alakası olmayan işlerde çalışacaklar. Okusan da okumasan da böyle oluyor. Bir ortaokul mezunu da, bir üniversite mezunu da aynı yerde çalışıyor. Okumamak sorun değil ama kimse kendi alanında uzmanlaşamıyor, kimse üretmek istediği, çalışmak istediği alanda çalışamıyor. Bu yüzden okumasınlar derim ben.

Haber: Meryem Ulus